Uvod u informatičke tehnologije
informatičke tehnologije
Sajt: | Digitalna škola |
Kurs: | Техника и технологија за 5. разред |
Knjiga: | Uvod u informatičke tehnologije |
Štampao/la: | Korisnik u ulozi gosta |
Datum: | Wednesday, 4. December 2024., 10:38 |
Uvod u informatiku i računarstvo.Primena računara
Živimo u svetu informacija.Ljudi su još od praistorijskog doba razmenjivali informacije putem znakova, glasova, dimnih signala, svetlosti i sl.Pisane i štampane reči su se prenosile poštanskim kolima, raznim drugim prevoznim sredstvima, a zatim elektronskim putem (telegraf, telefon, radio, TV, internet, itd.)Računarski sistem
Računarski sistem čine hardver i softver. Hardver bez odgovarajućeg softvera ne može da radi i obrnutoSve fizičke komponente računarskog sistema
koje možemo opipati nazivamo hardver. U hardver spadaju kućište (3), monitor(1),
tastatura (7), miš (4) i to su delovi bez kojih računar ne može, a imaju i delovi
bez kojih računar može, a to su skener, štampač (6), zvučnici (5), itd.
Nematerijalni
deo računara koji omogućava rešavanje problema zove se softver, odnosno to je zajednički
naziv za sve programe u računaru.
Mogu se
klasifikovati na: sistemske softvere i aplikativne softvere.
Sistemski softver je skup programa koji upravljaju radom računara
ili pomažu korisniku pri rešavanju njegovih zadataka. Tu spada operativni sistem,
koji upravlja mikroprocesorom, memorijom, ulazno-izlaznim jedinicama, podacima itd..
Aplikativni softver je skup programa koji su namenjeni za korisničko
rešavanje konkretnih problema koji po nameni mogu biti poslovni, naučni,
obrazovni, zabavni itd.
Osnovni delovi računara su kućište , centralna jedinica, tastatura,
miš i monitor.
Kućište je obično metalna kutija koja može biti uspravna (tauer)
ili položena (desktop), a sadrži osnovnu ploču sa mikroprocesorom
, primarne memorije, zvučnik , flopi uređaj, hard disk, itd. Na prednjoj strani
kućišta obično se nalazi prekidač za uključenje računara, signalna sijalica pogon
disketne jedinice i CD ROM jedinice i signalne sijalice i dugme Reset. Na
zadnjoj strani kućišta su konektori za priključivanje miša, tastature, štampača,
skenera, monitora,…
U računarske uređaje spadaju:
-ulazni uređaji (tastatura,
miš, skener)
-izlazni
uređaji ( monitor, štampač)
-ulaznoizlazni
uređaji (modem, zvučna kartica)
-spoljašnje
memorije (disketa, disk, kompakt disk. i dr.)
Tastatura
je ulazni uređaj preko koga se unose podaci.
Osnovna
namena tastature je unošenje komandi i podataka u računar uz pomoć tastera koje
smo podelili u 5 grupa: alfa-numerički tasteri, numerički tasteri, kurzorski
tasteri i tasteri ekrana, funkcijski tasteri, upravljački tasteri.
Miš je ulazni uređaj pomoću kojeg se upravlja
sa računarom, koji olakšava i ubrzava rad kod savremenih operativnih sistema i programa
sa grafičkim okruženjem. Kretanju miša po radnoj podlozi odgovara kretanje
pokazivača miša po ekranu.
Mišem obavljamo sledeće radnje: jednostruki levi i desni klik, dvostruki
klik i povlačenje miša.
Monitor
je izlazni uređaj koji služi za prikazivanje brojčanih podataka, teksta, grafika,
slika….
Postoje
monitori sa katodnom cevi i sa kristalima tj, LCD monitori.
HDD - Hard
disk ili tvrdi disk je uređaj koji čine tvrde namagnetisane kružne ploče. On služi
za trajno čuvanje podataka i programa koji se zapisuju sa obe strane namagnetisanih
ploča.
Osnovna karakteristika tvrdog diska je kapacitet, odnosno mogućnost
da primi veliku količinu podataka. Današnja tendencija je stvranje što manjeg hard
diska sa što većim kapacitetom.
CD je uređaje koji sliuži za očitavanje i zapisivanje podataka, a danas postoje CD koji se mogu samo očitavati i imaju oznaku CD ROM, CD -eovi koji se mogu i očitavati i na njima zapisivati podaci i imaju oznaku CD RW. Uređaj koji koristi CD RW zove se pisač ili rezač. Karakteristika CD je kapacitet i iznosi 650-700MB.
DVD je uređaj pomoću kojeg se očitavaju digitalno i višeslojno upisani
DVD ROM diskovi, a oni se javljaju i u verziji piši -briši. Njihov kapacitet je
4,7-15 Gb.
U dodatne uređaje spadaju fleš memorija, štampači, skener.
Fleš memorija
je prenosni memorijski uređaj, velikog kapaciteta, a na računar se priključuje preko
posebnog tipa utičnice koji se zove USB.
Skener je ulazni uređaj koji služi za prenos
slike ili teksta sa lista papira u memoriju računara.
Štampači su izlazni uređaji koji rezultate obrade prikazuju na papiru.
Matrični štampač
Laserski štampač
Povezivanje sistema
Osnovni saveti za pravilno povezivanje i korišćenje računarskog sistema su:
-pročitati uputstvo o uređaju i načinu povezivanja
-tek kad se sve poveže uključiti struju
-ne izvoditi povezivanje računara u vlažnoj
prostoriji
-nositi pamučnu odeću radi izbegavanja
stvaranja elektriciteta
-napraviti mesto na stolu gde će stajati
računar
-kablovi ne smeju da smetaju na stolu
-nabaviti produžni kabal sa više utičnica i sa
prekidačem osiguračem na koji će se priključiti računar
-kad se isključi računar isključiti i prekidač
na produžnom kablu
-nije loše nabaviti aparat za baterijsko
napajanje
-ništa ne stavljati na kućište
-u slučaju grmljavine isključiti računar iz
struje
-nabaviti stolicu odgovarajuće visine sa
naslonom
Kako se
uključuje računar?
Na prednjoj strani se nalazi taster za
uključivanje Power, pritisne se pri čemu se pokreće prekidač na matičnoj ploči,
matična ploča dobija srujni impuls kao i ostale komponente i čitav računar se
pokreće. Pali se zelena lampica koja pokazuje da računar radi a kada radi
crvena lampica znači da je aktivan hard disk.
.
Operativni sistem računara
Desktop ili radna površina na računaru je sve ono što vidimo na ekranu
kada uključimo računar.
Desktop
sadrži pozadinu, ikonice i liniju poslova.
Pozadina može da bude jednobojna
ili prekrivena nekom slikom.
Ikonica je sličica koja vizuelno predstavlja neki program ili dokument.
Linija poslova ili Taskbar je linija koja se nalazi na dnu ekrana,
sadrži dugme Start sa leve strane i sličice raznih programa sa desne strane
koji se startuju kad se pokrene operativni sistem.
Kada kliknemo na Start dobije se Start meni koji sadrži spisak raspoloživih
programa u našem sistemu. Sa desne strane na liniji poslova nalaze se programi
koji pokazuju sistemsko vreme (Date and Time Propertis ) jačinu zvuka (Playback
Control) i kodno raspored tastature (Language Bar )
Poktretanje
se vrši levim duplim klikom miša na ikonicu programa ili izborom programa
iz Start menija na opciji All programs izaberemo koji program želimo da pokrenemo.
Osnovni elementi prozora su:
-linija
naslova- Titl bar
- linija
menija- Meni bar
-linija
alata- Toolbar
-radna površina
sa horizontalnim i vertikalnim klizačima – Scroll bar
-statusna
linija – Status bar
Na liniji naslova nalazi se naziv programa, dugme za minimizaciju-smanji
prozor, dugme za maksimizaciju prozora, dugme -vrati p Restore rethodno i dugme
– Close isključi prozor. Obratitti pažnju na boju linije , ako je boja puna
znači da je prozor aktivan.
Na liniji
menija se svi nalaze svi alati za rad u okviru odabranog programa. Veliki broj alata
je svrstan u kategorije: File, Edit,View, Insert, Format, Help. Pritiskom na jedan
od ovih naziva otvoriće se padajući meni koji nudi različit spisak naredbi.
Padajući meni se zatvara levim klikom miša van padajućeg menija ili pritiskom na
Escape..
Na liniji
alata (Toolbar) se zapravo nalaze 2 linije, jedna linija je standardna, a
druga je za formatiranje teksta. Ako se zadrži pokazivač miša iznad sličice
pojaviće se naziv tog alata. Uz pomoć opcije View-Toolbar, korisnik može da
uključi i isključi više linija alata.
Radna površina
sa klizačima -najveći deo prozora zauzima radna površina i ukoliko je sadržaj papira
veći deo ekrana, automatski se uključuju klizači koji opet omogućuju da pomeramo
papir levo i desno preko malih strelica. Radnu površinu prate lenjiri iznad i sa
leve strane papira se uključuju i isključuju se u opciji. View-Ruler.
Statusna
linija obično pokazuje značenje neke naredbe, broj strane na kojoj se nalazimo,
ukupan broj strana itd.