Podela građevinskih materijala

1. Podela građevinskih materijala

Za izgradnju građevinskih objekata koriste se različiti materijali. Izvršena je podela prema poreklu i nameni.

PREMA POREKLU  građevinski materijali se dele na:

PRIRODNE (drvo, kamen, pesak, šljunak i glina) i

VEŠTAČKE (kreč, gips, cement, malter, beton….).

Prirodni građevinski materijali koriste se takvi kakvi se pronađu u prirodi, bez prerade. Neki materijali se u prirodi ne mogu naći, već ih čovek proizvodi posebnim tehnološkim postupcima.

PREMA NAMENI građevinski materijali se dele na:

KONSTRUKTIVNE  (kamen, opeka, beton, armirani beton, čelik, drvo…),

VEZIVNE   (gips, cement, smola, ….),

IZOLACIONE  (bitumen, plastika, staklo, mineralna i staklena vuna, stiropor…),

MATERIJALI ZA OBLAGANJE  (drvo, kamen, keramičke pločice, linoleumi, tapete…),

INSTALACIONI MATERIJALI  (instalacije kao: vodovod, kanalizacija, centralno grejanje, električna…).

2. Prirodni građevinski materijali

Drvo

Drvo je prirodni najstariji građevinski materijal i njegove pozitivne osobine su: velika čvrtoća u poređenju sa malom težinom, niska toplotna provodljivost, lako se obrađuje….

Od drveta se prave kolibe, brvnare, sojenice, mostovi….

Drvo se u građevinarstvu koristi kao: obla, tesana i rezana građa.

Obla građa se upotrebljava za stubove, ograde, skele i dr.

Tesana građa  se dobija tesanjem, koristi se za stubove, krovove, skele…

Rezana  građa se dobija rezanjem trupaca na mašinama (gateri). Prema dimenzijama, rezana građa se deli na: grede, gredice, letve i daske.  Koristi se za izradu krovne konstrukcije, parketa, vrata, prozora…

U građevinarstvu se koriste i prerađevine od drveta: furnir, šperploča, panel-ploča, iverica, lesonit ploča.

Kamen

Kamen je, pored drveta, jedan od najstarijih građevinskih materijala.  Koristio ga je praistorijski čovek za izgradnju svojih naseobina. Najtrajniji je građevinski materijal. Danas postoje građevine od kamena stare nekoliko hiljada godina (piramide).  U prirodi se nalazi u velikim količinama. Vadi se u kamenolomima. 

Može biti obrađen i neobrađen.

Neobrađen kamen se upotrebljava u građevinarstvu pri izradi temelja, nosećih zidova, nasipa,  podloga puteva i dr.

Obrađeni  kamen može biti: lomljen, drobljen, mleven, poliran, brušen, sitan kamenčić i pesak.

Najpoznatije vrste kamena su: granit, krečnjak, peščar, mermer i dr.

3. Veštački materijali

Veštački materijali su oni materijali koji se ne mogu u prirodi naći već se dobijaju posebnim tehnološkim postupcima, a to su cement, gips, opeka, beton…

4. Beton

Jedan od najvažnijih građevinskih materijala. Dobija se mešanjem vezivnog materijala (cement), agregata (šljunak, pesak, tucani kamen) i vode. Koriste za za za izgradnju puteva, temelja, zgrada, mostova, kamenih blokova….  Može biti: obični, armirani, prednapregnuti i laki beton.

Običan beton se koristi za izradu delova objekta koji nisu opterećeni na pritisak, trotoara, staza, kolovoza…

Armirani beton se razlikuje od običnog betona po tome što se u betonsku masu stavljaju čelične šipke. Time se povećava čvrstoća betona. Koristi se za izradu temelja, stubova, serklaža, greda, terasa, međuspratnih konstrukcija itd.

Prednapregnuti beton je specijalna vrsta armiranog betona. Armiranje se izvodi tako što se čelična armatura i betonska asa podvrgnu prethodnom naprezanju u smeru suprotnom od smera delovanja pritiska.

Laki beton se ugrađuje u objekte koji ne zahtevaju veliku čvrstoću materijala već dobru zvučnu i toplotnu izolaciju. To se postiže tako što se umesto šljunka dodaje lakši materijal : šljaka, drobljena opeka i dr.

5. Keramički materijali

U građevinarstvu se keramički materijali koriste vekovima, a i današnje građevinarstvo je nezamislivo bez njihove upotrebe.

U ovu grupu materijala spadaju razne vrste opeka i crepova.

Opeka se dobija mlevenjem, mešanjem, uobličavanjem, sušenjem i pečenjem gline. One se koriste za gradnju zidova, i imaju veliku čvrstoću na pritisak. Mogu biti napravljene kao pune i šuplje, različitog kvaliteta i cene. Pune opeke se oblikuju u standardne dimenzije 25*12*6,5 cm. Mogu biti fasadne i šuplje opeke (za pregradne zidove).

Posebnu vrstu opeka čine fasadne opeke .

Fasadne opeke se odlikuju većim kvalitetom izrade, kao i korišćenih kvalitetnijih vrsta gline, pa imaju veoma lep izgled.

Šuplje opeke su lakše, dobri su toplotni i zvučni izolatori, a nosivost im je zanemarljivo manja u odnosu na punu varijantu.

Da bi se ubrzala gradnja zidova sve češće se za gradnju koriste opeke velikih dimenzija, koje se nazivaju blokovi.

Pored keramičkih blokova, napravljenih pečenjem gline, koriste se i betonski i laki blokovi . Betonski blokovi se prave ulivanjem mase za beton u kalup, koja nakon očvršćavanja dobije odgovarajući oblik.

Laki blokovi prave se od masa za lake betone.

Za izgradnju horizontalnih zidova, odnosno međuspratnih konstrukcija, koriste se specijalne vrste blokova koji se nazivaju "monte" .

Da bi se monte montirale u međuspratnu konstrukciju potrebne su i gredice, napravljene od zavarene rešetkaste armature koja je cementnim malterom spojena sa keramičkim elementima. Gredice se postavljaju na noseće zidove na određenom rastojanju, a prazan prostor se popunjava montama.

Postavljena konstrukcija se zaliva betonom i time je međuspratna konstrukcija gotova.

 Crep je keramički materijal kojim se prave krovne konstrukcije. Ranije se koristio ravan crep, dok se danas koriste crepovi sa ižljebljenim površinama koji služe da crepovi bolje naležu jedan na drugi . Prave se pečenjem gline, kao i opeka, samo je kalup, odnosno izgled, drugačiji.